پزشکی در دوره آل بویه

چکیده پزشکی از جمله علومی است که تحت تعالیم عالیه اسلام در قرن اول تا سوم با حضور پزشکان جندی شاپور و حمایت تنی چند از خلفای عباسی رشد چشمگیری یافت و سپس با قدرت گیری آل بویه و دست یابی بر بخش های غربی به خصوص بغداد، پایتخت جهان اسلام روند این تحولات شتاب بیشتری یافت. بر همین اساس شناخت جایگاه پزشکی در زمان آل بویه به عنوان حلقه استمرار پیوند دانش پزشکی پیش از اسلام به دوران اسلامی از اهمیت به سزایی برخوردار است. این شناخت و بررسی بر اساس سوالات این پژوهش سامان یافته است، این که: 1- عوامل موثر در تکوین دانش پزشکی در دوره آل بویه کدامند؟ 2- اختصاصات دانش پزشکی دوره آل بویه کدامند؟ 3- بیمارستان ها در ایران آل بویه از نظر اقتصادی، آموزشی، بهداشتی و درمانی چه وضعیتی داشتند؟ اهدافی که در این پژوهش تعقیب می گردد عبارتند از: آگاهی بر عوامل موثر در تکوین دانش پزشکی و چگونگی انتقال اطلاعات طبی به اخلاف خود از طریق ترجمه، تالیف و تدریس؛ هم چنین دست یابی به اختصاصات پزشکی در این دوره که شامل وضعیت بیمارستان ها، شاخه های پزشکی، شیوه های درمان و ابتکارات آنان می باشد. نتایج تحقیق، بیانگر آن است که، اولاً قرار گرفتن مرکز علمی جندی شاپور در حوزه قلمرو سیاسی آل بویه نقش موثری در سامان دهی و ارتقا سطح پزشکی در این دوره ایفاء نموده ؛ ثانیاً حمایت های بی دریغ امرای آل بویه بخصوص عضدالدوله موجبات ارتقاء سطح بهداشت و درمان جامعه را به همراه داشته است؛ پیامد عوامل فوق، جذب دانشمندان و پزشکان برجسته ای بود که بدون توجه به مشکلات گوناگون، به بهترین وجه به امر پزشکی و حتی انتقال اطلاعات طبی خود از طریق تهیه کتاب و حفظ آنها به صورت تالیف؛ ترجمه چنان کارنامه درخشانی از خود به جای گذاشتند که به جرات می توان گفت حاصل تجربیات آنان پایه و اساس تمدن پزشکی غرب بوده است.